De historie van Le Droit Humain
Over de oorsprong van de Vrijmetselarij is weinig met zekerheid te zeggen. De symbolen en rituelen die nu nog gebruikt worden veronderstellen een heel lange geschiedenis. In de Vrijmetselarij kan men elementen aantreffen van inwijdingsrituelen van de oude mysteriën en verwantschap met de Katharen, de Tempelieren en de Kabbalisten. In de verschillende graden die de Vrijmetselarij kent, zijn lessen en gebruiken van deze groepen terug te vinden.
Een belangrijk fundament ligt in de Middeleeuwen, toen beroepsgroepen, waaronder bouwers en steenhouwers zich gingen verenigen in gilden. De functie van gilden was het bewaken van de kwaliteit van de ambachtslieden. De ontwikkeling van vakmanschap begon als leerling, vervolgens werd men gezel en ten slotte meester: graden die nog steeds van kracht zijn bij Vrijmetselaars.
Mannelijke, vrouwelijke en gemengde Vrijmetselarij
De Vrijmetselarij is lang alleen voor mannen ‘vrij en van goede naam’ toegankelijk geweest. Bij uitzondering zijn door de eeuwen heen wel vrouwen in masculiene Loges opgenomen.In 1730 werden in Frankrijk zogenaamde adoptieloges opgericht. De zichtbare positie van vrouwen in de Franse adel gaf hier aanleiding toe. Adoptie Vrijmetselarij (adoptie = beschermd) stond onder voogdij van de bestaande masculiene Loges en wijdde vrouwen in met een aangepast ritueel.
De maatschappelijke ontwikkelingen in de tweede helft van de 19e eeuw leidden tot het ontstaan van vele bewegingen die opkwamen voor gelijke rechten voor vrouwen. De Française Maria Deraismes, een actieve propagandiste voor de rechten van de vrouw, trok de aandacht van Vrijmetselaars die jarenlang hadden gepleit voor gelijke behandeling van de vrouw met betrekking tot de toelating tot de Vrijmetselarij. Na een lange periode van pogingen om vrouwen toe te laten tot bestaande Loges richtte Maria Deraismes in 1893, met steun van één van de vooruitstrevende Vrijmetselaren dr. Georges Martin, de Grande Loge Symbolique Ecossaise de France "Le Droit Humain" op. De nieuwe Grootloge stond open voor allen, zonder onderscheid van geslacht, godsdienst of ras.
De eerste grondregel van de Orde luidt: De Internationale Orde der Gemengde Vrijmetselarij 'Le Droit Humain' erkent de gelijkheid van man en vrouw. Door het uitdragen van Le Droit Humain (Het Menselijk Recht) wil de Orde bereiken, dat zij uiteindelijk over de gehele wereld in gelijke mate maatschappelijke gerechtigdheid zullen genieten binnen een mensheid die in vrije en broederlijke gemeenschappen georganiseerd is.
De Nederlandse Federatie
Elf jaar na de oprichting van de Internationale Orde der Gemengde Vrijmetselarij ‘LE DROIT HUMAIN’ te Parijs in 1893 werden in Nederland, op 18 juni 1904, de eerste leden van de Orde ingewijd. De eerste Loge in Nederland werd een jaar later, op 10 juni 1905 in Amsterdam geïnstalleerd. Later volgden Loges in Den Haag, Laren, Rotterdam, Arnhem en Utrecht en vele andere plaatsen.
Oude Geschriften en recente literatuur
Onderzoek heeft vooral in Engeland een serie oude manuscripten over de bouwgilden en hun regels, Constitutions of Charges genaamd, aan het licht gebracht. Deze zijn in Nederland bekend als Oude Plichten. Het oudste op perkament geschreven boekje uit ongeveer 1390 is bekend als het Regius- of Halliwell-manuscript. Het Cooke-manuscript stamt al uit circa 1450 en is geschreven door een onbekende Vrijmetselaar. Het is genoemd naar Matthew Cooke, die een transcriptie heeft uitgegeven in 1861. Het bevat de geschiedenis van de waardige wetenschap der Geometrie en de plichten van de Vrijmetselarij. Daarnaast bestaan er verschillenden door de bouwgilden gebruikte handschriften, onder andere de Constituties van de Bruderschaft der Steinmetzen.
Interessante literatuur is onder andere:
- Leo Apostel, Vrijmetselarij een wijsgerige benadering, 1995.
- Jacqueline Beckers, Echo en ego, Gemengde Vrijmetselarij, Dialoog en Perspectief
- M.Carini, Vrijmetselarij, het geheime genootschap, 2007
- J. Dickie, De orde, 2020
- S.Duchane, Vrijmetselarij, 2007
- Ank Engel, Broeders en Zusters, Honderd jaar Gemengde Vrijmetselarij (1904-2004)
- M.J.M.de Haan, Vrijmetselarij, een leerschool van symbolen, 2007
- B. Kruyne, Vrijmetselarij, wat is dat? Een antwoord op negenennegentig vragen, 2007
- W. Kirk MacNulty, Vrijmetselarij, symbolen, geheimen en betekenis, Haarlem 2006
- A.W.F.M. van de Sande, M.J.M. de Haan, 250 jaar Orde van Vrijmetselaren -Cassette met twee boeken: Vrijmetselaren: 250 jaar en meer en Vrijmetselarij: vandaag en morgen, 2007